BEYOĞLU KENTSEL SİT ALANI KORUMA AMAÇLI PLANI’NA RED
Cihangir Güzelleştirme Derneği ve Galata Derneği tarafından Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama Planı ile dayanağı olan Beyoğlu Nazım İmar Planı’na açılan dava İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nce görülerek, söz konusu Planlar’ın iptaline karar verilmiştir. İptal kararında, İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun uygun görüşü ve davalı Belediyelerin onayıyla askıya çıkarılan 21.12.2010 onay tarihli 1/1.000 ölçekli Beyoğlu İlçesi Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ile bu plana dayanak teşkil eden 21.05.2009 onay tarihli 1/5.000 ölçekli Beyoğlu İlçesi Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının planlama süreci ve plan yapım tekniğine, şehircilik ve koruma ilkeleri ile kamu yararına aykırı olduğu belirtilmiştir.
Cihangir’de yer alan Roma Bahçesi’nin aktif bir yeşil alan olarak korunması ve geliştirilmesi için mücadele veren Roma Bostanı insanları olarak bu kararı kutluyoruz. Dava dosyalarının hazırlanmasına katkı vermekten, yeşil alanları koruma pratiklerini Cihangir’de hayata geçirmeye kadar, bugüne kadar aktif olarak çalışan Roma Bostanı insanları, yeni plan hazırlığı sürecinde de sivil toplum kuruluşları ile birlikte katkı vermeye devam edecek, Cihangir için bostanların ve yeşil alanların öneminin sözcüsü ve takipçisi olmaya gayret edecek.
İdari Mahkeme’nin kararına temel olan Bilirkişi Raporunda detaylı bir şekilde ele alınan başlıklar şunlardır: Planlama tekniği; İhya Kararları; Kültürel Tesisler ve Yaşayan Nüfus; Trafik, Ulaşım, Otopark, Yayalaştırma çalışmaları; Yeşil Alan; Tescilli yapı olan Doğan Apartmanı.
Mahkemenin ‘Yeşil Alan’ başlığı altındaki mütalaası Roma Bostanı İnsanları olarak bizler için büyük önem taşıyor.
Mahkeme, Plan kararlarının uygulanmasının sakıncalarını şöyle özetliyor: ‘Beyoğlu gibi yoğun ve sık yapılaşmanın olduğu ve açık alan elde etmenin neredeyse imkânsız olduğu koruma alanlarında mevcut yeşil alanlar içerisinde yapılması öngörülen her türlü yapılaşmanın yeşil alanın niteliğini bozacak ve yeşil alan standartlarını olumsuz etkileyecek bir işlem olacağı, yapılaşma ile ağaçların mevcut durumunun kısmen korunabilse de betonlaşma sonucunda yeşil alan / park niteliğinin ortadan kalkacağı, açık yeşil alanların bir afet durumunda acil toplanma noktaları olarak işlev gördüğü, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 21/13 maddesi de “imar planlarında afet ve acil durumlarda ihtiyaç duyulabilecek açık alan, yol ve diğer mekânsal ihtiyaçlar gözetilir.” ifadesini içerdiği, yeşil alanların kısmi de olsa yapılaşma ile daraltılması ya da tamamen kaldırılmasının acil toplanma noktalarının da daralacağı / yok olacağı anlamına geldiği, mevcut yeşil alanlar üzerine öngörülen her türlü yapılaşma kararının şehircilik ilkeleri ve kamu yararı ile örtüşmediği’.
İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nce Beyoğlu Planları’na ilişkin vurucu tespitlerden birisi ihya kararları ile ilgili söylenendir. İhya kararlarının, demektedir Mahkeme, ‘sosyal donatı alanlarını artırmak amacı ile önerildiği, ancak, sosyal donatı alanlarının arttırılması hedeflenirken kısıtlı olan diğer sosyal donatı ve özellikle yeşil alan kullanım alanlarının azaltıldığı’ görülmektedir. Nitekim, Roma Bahçesi de aynı yaklaşımın hedefi olmuştur.
Plan, bilindiği gibi, Cihangir Roma Bahçesi örneğinde olduğu gibi, mevcut yeşil alanlara, Sosyal-Kültürel Tesis Alanı işlevi yükleyerek yeşil alanları olumsuz etkileyen bir karara imza atmıştır. Ayrıca, sosyal-kültürel tesis olarak işaretlenen alanlarda teknik eğitim merkezi, huzur evi, aşevi, sağlık tesisi ya da kültür merkezi gibi birbirinden farklı nitelikte ve farklı teknik altyapı gerektiren işlevler gelebileceğine işaret edilmekte ve bunlardan hangi işlevin kullanılacağının Plan’da net bir şekilde gösterilmemiş olması nedeniyle, Mahkeme, ‘planla önerilen konumların söz konusu işleve uygun olup olmadığına dair kesin bir değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı, bu durumun, plan kararının eksik ve yetersiz bir ifade içermesi nedeniyle planlama esaslarına aykırı bir durum teşkil ettiği’ sonucuna varmaktadır.
Yeni planlar için hazırlık sürecinde, Roma Bostanı İnsanları olarak, Roma Bahçesi alanının mahalleli tarafından kullanılan, mahalleliye ekolojik ürünleriyle, yetiştiricilik kurslarıyla, rekreasyon ve dinlenme imkanlarıyla hizmet eden canlı ve güzel bir yer olmasını sağlayacak planlama yaklaşımını ortaya çıkartmak için uğraşacağız. Cihangirlilerle, hep beraber, bunu başarabiliriz.
Roma Bostanı İnsanları
Temmuz 2017